سرآمد

اهميت گفتار در تحول جوامع بشرى
مجتبى خلفى،عبدالله خلفى
همگان مى دانند كه در برقرارى ارتباط ، گفتار و ارتباط كلامى از مهمترين موضوعاتى است كه همواره مطرح بوده و است و همگى از موثر بودن ارتباط كلامى در برقرارى ارتباط و استحكام آن سخن گفته اند به همين دليل است كه به رغم تمام پيشرفت هاى فراوان در ابزارهاى نوين الكترونيكى ارتباط كلامى نقش خود را بيشتر و مهم تر بازيافته و اثرگذارى آن در ارتباطات انسانى بيش از پيش اهميت پيدا كرده است. ارتباط به عنوان فرايندى كه به واسطه آن واقعيت به وجود مى آيد، حفظ مى شود و تغيير شكل مى دهد و چنين ارتباطى هيچ ماهيت و كيفيت جهانگرايانه ندارد و ممكن نيست در طبيعت نمايانده شود. ارتباء صرفا مجموعه اى از اعمال متنوع تاريخى و بازتاب هاى آنها را شكل مى دهد. اين اعمال ادراك ها و مقاصد بشر را با شيوه هاى فنى در روابط رسوبى اجتماعى گردهم مى آورد. بالاتر از همه، واقعيت منبعى كمياب است و مانند هر منبع نادر ديگر بايد به خاطرش مبارزه شود، به اهداف و طرح هايى گوناگون اختصاص داده شود، به آن معانى و امكانات بالقوه بخشيده شود، صرف و ذخيره شود، به شكل منطقى در حالت گفتار درآيد و توزيع شود. شكل بنيادى قدرت، قدرت براى تعريف كردن، اختصاص دادن و نمايش اين منبع است. همين كه بوم سفيد جهان نقاشى و به نمايش گذاشته مى شود، حق تقدم مى يابد و منحصر مى گردد. بنابراين، جايگاهى كه در آن هنرمندان نقاشى مى كنند، نويسندگان مى نويسند، گويندگان سخن مى گويند، فيلمسازان فيلم مى سازند و سازمان هاى راديو و تلويزيونى صدا و تصوير پخش مى كنند، همزمان جايگاهى براى تضاد اجتماعى بر سر واقعيت و مشاركت همزمان افكار و فن و روابط اجتماعى است. 

اهمیت گفتار در تحول جوامع بشرى
مجتبى خلفى،عبدالله خلفى
همگان مى دانند که در برقرارى ارتباط ، گفتار و ارتباط کلامى از مهمترین موضوعاتى است که همواره مطرح بوده و است و همگى از موثر بودن ارتباط کلامى در برقرارى ارتباط و استحکام آن سخن گفته اند به همین دلیل است که به رغم تمام پیشرفت هاى فراوان در ابزارهاى نوین الکترونیکى ارتباط کلامى نقش خود را بیشتر و مهم تر بازیافته و اثرگذارى آن در ارتباطات انسانى بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. ارتباط به عنوان فرایندى که به واسطه آن واقعیت به وجود مى آید، حفظ مى شود و تغییر شکل مى دهد و چنین ارتباطى هیچ ماهیت و کیفیت جهانگرایانه ندارد و ممکن نیست در طبیعت نمایانده شود. ارتباء صرفا مجموعه اى از اعمال متنوع تاریخى و بازتاب هاى آنها را شکل مى دهد. این اعمال ادراک ها و مقاصد بشر را با شیوه هاى فنى در روابط رسوبى اجتماعى گردهم مى آورد. بالاتر از همه، واقعیت منبعى کمیاب است و مانند هر منبع نادر دیگر باید به خاطرش مبارزه شود، به اهداف و طرح هایى گوناگون اختصاص داده شود، به آن معانى و امکانات بالقوه بخشیده شود، صرف و ذخیره شود، به شکل منطقى در حالت گفتار درآید و توزیع شود. شکل بنیادى قدرت، قدرت براى تعریف کردن، اختصاص دادن و نمایش این منبع است. همین که بوم سفید جهان نقاشى و به نمایش گذاشته مى شود، حق تقدم مى یابد و منحصر مى گردد. بنابراین، جایگاهى که در آن هنرمندان نقاشى مى کنند، نویسندگان مى نویسند، گویندگان سخن مى گویند، فیلمسازان فیلم مى سازند و سازمان هاى رادیو و تلویزیونى صدا و تصویر پخش مى کنند، همزمان جایگاهى براى تضاد اجتماعى بر سر واقعیت و مشارکت همزمان افکار و فن و روابط اجتماعى است.
گفتار در ارتباطات انسانى
اگر به نقش و تأثیر گفتار و ارتباط کلامى در ارتباطات و علوم انسانى پرداخته شود و به این نتیجه برسیم که گفتار چه نقش بسزایى در ارتباطات دارد و آیا نقش آن به حدى است که بگوییم بدون درنظر گرفتن آن اصولا ارتباطات انسانى چه معنایى پیدا خواهد کرد .باید بگوییم که در زندگى انسان هیچ رفتار ارتباطى به اندازه گفتار و ارتباط کلامى وسعت و تأثیر ندارد و هیچ پدیده ارتباطى تا این اندازه با جامعه ارتباطى و زندگى انسانى گره نخورده است تا جایى که همه روانشناسان در این مورد متفق القول هستند که از راه زبان و گفتار که آدمى به صورت روزمره با آن سروکار دارد انسان تحول اساسى پیدا مى کند.از آنجایى که مهمترین بخش علم ارتباطات و علم ارتباط کلامى علمى میان رشته اى است نمى شود بیان کرد تنها در رشته ارتباطات اهمیت دارد بلکه گفتار و کلام به جهات مختلف موضوع مطالعه، داورى، کار و توجه محققان ارتباطى و جامعه شناسى، روان شناس، روان شناسى اجتماعى، زبان شناسى (نشانه شناسى و معنى شناسى)، محققان در تعلیم و تربیت و به خصوص منتقدان ادب و هنر واقع مى شود، زیرا گفتار علاوه بر اینکه وسیله بیان است به تمام معنى هنر هم هست که از این رو است با وجود تمام ابزارهاى الکترونیکى و سایبر که پدید آمده است هنوز هم گفتار و ارتباط کلامى جایگاه خود را حفظ کرده است و در عرصه ارتباطات کسانى که به این هنر بیش از دیگران مشهور باشند، در برقرارى ارتباط و انتقال دانش و تجربیات موفق تر خواهند بود. نه تنها استادان ارتباطات در سر کلاس درس قادرند از این نعمت نقش گفتار در ارتباطات انسانى و برقرارى ارتباط بهره بگیرند بلکه در حال حاضر تمامى سیاستمداران و صاحب نظران و کارشناسان در عرصه هاى مختلف فرهنگى، اجتماعى، اقتصادى نیز با درک اهمیت گفتار در ارتباطات با بهره جستن از این هنر اهداف و برنامه هاى خود را به ثمر مى نشانند، چراکه همگى معتقدند فن بیان و ارتباط کلامى را مى توان فرایند رفتارى، بنیادى و پیچیده اى دانست که تأثیر مستمر و فرایند بر هستى یا زندگى انسان و پیشرفت تمدن دارد.
نقش جامعه مخاطب در ارتباط کلامى
افراد جامعه که طرف ارتباط کلامى و گفتار فرد قرار مى گیرند نقش شگرفى در تأثیرپذیرى مطالب گفته شده در ارتباط کلامى دارند. به عبارتى دیگر پنج عنصر در فرآیند ارتباط نقش دارند. فرستنده پیام، گیرنده پیام، پیام (محتوى)، وسیله ارتباط و اثر ارتباط که هر یک از ابزارهاى ارتباطى نقش خود را دارا مى باشند اما فرستنده نقش وافرى در این بین ایفا مى کند که با ارتباط کلامى و گفتار مى تواند بیشترین اثر را در دریافت کنندگان پیام داشته باشند، اما در نکته مقابل درک متقابل فرستنده و گیرنده پیام از کلمات و صورهاى ارسالى نقش گفتار و ارتباط کلامى را دوچندان خواهد کرد تا جایى که دیوید برلو معتقد است کلمات به خودى خود معنا ندارند بلکه این انسان ها هستند که به کلمات معنا مى دهند بنابراین مى شود نتیجه گیرى کرد که نقش گفتار در کنار گیرندگان پیام و تشابه هاى فرهنگى، محیطى و اجتماعى و درک متقابل از معانى کلمات کمک خواهد کرد تا ارتباط کلامى شکل حقیقى و در نهایت واقعى به خود بگیرد و در شکل گیرى یک ارتباط واقعى تأثیر فراوانى برجاى بگذارد.در مطالعاتى که صورت گرفته است از اثرات وسایل ارتباط جمعى که اکثرا از رادیو و تلویزیون از آن یاد مى کنند بسیار سخن گفته اند و بسیارى بر این عقیده هستند که تأثیرات آنى بر افکار عمومى مى گذارد اما در بررسى صورت گرفته این فرضیه شکل گرفته است که وسایل ارتباط جمعى و ابزارهاى ارتباطى تنها عوامل تعیین کننده نیستند بلکه باز این ارتباط کلامى و گفتار که از فرستنده پیام انتقال داده مى شود نقش بى بدیل خواهد داشت. شاید اینگونه تصور مى شود که با پدیدار شدن وسایل ارتباطى جدید و الکترونیکى دیگر نقش ارتباط کلامى کم اهمیت جلوه کند اما این فرضیه نه تنها شکل واقعیت نگرفت بلکه در بسیارى از جوامع براى تأثیرگذارى یک نظر و رأى به جمع، توده و عامه مردم بیشتر اکتفا مى کنند چراکه در تأثیرگذارى توده و عامه این گفتار است که نقش اول را برعهده دارد و تمام مردم را به سمت آن مواضع و موضوعاتى که صاحب نظران و سیاستمداران دارند سوق مى دهد و به همین خاطر است که در ادبیات بیشتر سیاستمداران لفظ مردم بیشتر یاد مى شود.از آنجایى که در ارتباط انسانى داشته ها، عقاید، نظرات و احساسات مورد تبادل قرار مى گیرد چنانچه این ارتباطات کلامى و در شیوه گفتار شکل بگیرد سبب مى شود فرایند ارتباط به شکل جدى تر و واقعى تر شکل بگیرد چراکه ارتباط انسان ها اساس شکل گیرى جامعه انسانى و معناى واقعى است.
تاثیرگذارى مثبت گفتار با رعایت چند نکته
البته باید این را از نظر دور نداشت که تأثیر گفتار همیشه شاید خروجى مثبتى نداشته باشد یعنى اینکه نمى شود انتظار داشت تمام افرادى که بر گفتار و ارتباط کلامى تسلط دارند همیشه رهاورد خوبى و نیکى براى جامعه بشرى به ارمغان آورند به همین خاطر با تحقیق هاى کنونى به این نتیجه رسیدیم که رعایت برخى نکات نظیر ، بیان واقع بینانه و دوراندیشانه، رعایت اخلاق حرفه اى در گفتار و ارتباطات کلامى ،دقت نظر عالمانه و احساس مسئولیت فردى و عاقبت اندیشى در امور اجتماعى،توجه به آثار، نتایج و پیامدهاى اجتماعى و اقتصادى و سیاسى ،درک و دریافت عوامل مشترک در برقرارى ارتباط ،انتخاب واژه ها و کلمات تأثیرگذار در برقرارى ارتباط ،خصلت رفتارى کلام و نسبت و ثمرات آن - باعث مى شود تا گفتار به اعتقاد اکثر صاحب نظران علوم ارتباطات و روانشناسان سبب خلق آثار و شکوفاکردن محیط هاى رفتارى جوامع باشد .با این توصیف در ارتباط کلامى و گفتار هرچقدر به بعد ارزشى کلام توجه بیشتر شود ضمن اینکه تأثیرگذارى بیشترى خواهد داشت سبب جامعه پذیرى بیشتر با محیط هاى اجتماعى جامعه نیز خواهد شد.